Ramazan Ayı ve Fiziksel Aktivite
Oruç tutan bireyler, fazla enerji harcamamak ve iftar vaktinden önce acıkmamak için daha önce uyguladıkları egzersiz programlarını bırakmaktadırlar
Oruç tutan vatandaşlarımızın, ramazan ayı boyunca beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler sonucu bazal metabolizma hızı yavaşlamaktadır. Bu yıl iftar diğer yıllara göre geç bir saate denk geldiği için akşam yemekleri geç saatte yenilmekte, sahur yemeklerinde ise acıkma hissinin daha az hissedilmesini sağlamak amacıyla daha fazla besin tüketilmektedir.
Ramazan ayı boyunca beslenme düzeni ile birlikte bireylerin fiziksel aktivite düzenleri de değişmektedir. Oruç tutan bireyler, fazla enerji harcamamak ve iftar vaktinden önce acıkmamak için daha önce uyguladıkları egzersiz programlarını bırakmaktadırlar. Bu durum ise diğer günlerden daha fazla beslenen ancak hareketsiz kalan bireylerde kilo artışına neden olabilmektedir. Böylece bireyler enerji alımı ile harcaması arasındaki dengeyi sağlamakta zorlanmakta ve şişmanlama eğilimine girmektedirler.
Bazı kişiler ise ramazan ayını zayıflamak için fırsat olarak görmekte ve ihtiyaçlarından daha az yeme eğiliminde olmaktadır. İftar sofrasında hafif bir şeyler yemeyi ve çoğu zaman sahura kalkmamayı tercih etmektedirler. Oysa ramazan ayında oruç ibadeti yerine getirilirken gerçek amaç ve niyetten uzaklaşılmamalı, bu ay zayıflamak için fırsat olarak görülmemelidir. Zaten bu tür beslenenlerde bazal metabolizmanın azalması nedeniyle kilo vermek yerine kilo alındığı görülmektedir.
Ramazan ayı boyunca yavaşlayan metabolizmanın tekrar düzelebilmesi ve vücut ağırlığının dengede tutulabilmesi için bayramdan sonra yeterli ve dengeli beslenme, öğün atlamama, bol su içme gibi sağlıklı beslenme ilkelerine uymanın yanı sıra düzenli fiziksel aktivite yapmaya da özen gösterilmelidir.
Fiziksel aktiviteler; günlük yaşamda kas ve eklemleri kullanarak enerji tüketimine sebep olan, kalp ve solunum hızını arttıran ve yorgunlukla sonuçlanan aktivitelerdir. Yürüme, koşma, sıçrama, yüzme, bisiklete binme, çömelme kalkma, kol ve bacak hareketleri, baş ve gövde hareketleri gibi temel vücut hareketlerinin tümünü ya da bir kısmını içeren çeşitli spor dalları fiziksel aktivite olarak kabul edilir.
Düzenli fiziksel aktivite;
* Kas gücünü ve vücut esnekliğini artırır,
* Eklem hareketliliğinin korunması ve arttırılmasında yardımcıdır,
* Kalp-damar sistemini güçlendirerek kalp krizi geçirme riskini azaltır,
* Düzenli egzersizle kişi gerilimini azaltabilir, günlük baskılardan uzaklaşabilir ve zihnini zinde tutabilir,
* Olumlu düşünerek depresyon ve stresle başa çıkabilme yeteneğini geliştirir,
* Boya uygun vücut ağırlığına ulaşmaya ve yağ dokusunun azalmasına yardımcı olur,
* Daha iyi motor koordinasyon sağlar,
* Çevikliği artırır,
* Yüksek kan basıncı (hipertansiyon), kalp-damar hastalıkları, şişmanlık (obezite), şeker hastalığı (diabet), kemik erimesi (osteoporoz), depresyon, bel ağrısı, kireçlenme (artrit) gibi birçok hastalıktan korur ya da var olanların şiddetinin azalmasına sebep olur,
* Beyin-damar hastalıkları gelişim riskini azaltır.
Egzersiz yapmak için imkân olmadığı düşünüldüğünde gün içindeki mecburi hareketler egzersize dönüştürülebilir.
* Özel araç yerine toplu taşıma araçlarını tercih etmek,
* Gidilecek yere varmadan bir kaç durak önce inip yola yürüyerek devam etmek,
* Hekim tarafından yasaklanmadığı takdirde asansöre binmek yerine merdivenleri kullanmak,
* Hızlı yürüyüşle alışveriş yapmak hafif bir egzersiz yerine geçebilir.
Belirli bir program dahilinde ve profesyonel yardım almadan yapılacak egzersizlerde bilinmesi gereken bazı kurallar aşağıda sıralanmıştır:
* Daha önce hiç egzersiz yapmamış olanlar egzersize gün aşırı 10 dakika gibi sürelerle başlamalı ve bunu zaman içinde en az 30 dakika olacak şekilde arttırmalıdırlar,
* Egzersiz öncesinde kaslar yumuşak ve yavaş hareketlerle gerilerek ısıtılmalıdır,
* Ani hareketler ve aşırı yüklenmenin özellikle daha önceden alışık olmayan bireylerde spor yaralanmalarına neden olabileceği unutulmamalıdır,
* Bilinen bir kronik hastalığı olanlar, egzersiz programlarına başlamadan önce kendilerini izlemekte olan hekimin onayını almalıdırlar,
* Egzersizle birlikte gelen şiddetli göğüs ağrısı ve nefes darlığının bir kalp hastalığının belirtisi olabileceği bilinmelidir,
* Açık havada yapılacak sporlar için hava kirliliğinin yoğun olmadığı ortamları seçmek dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli noktadır,
* Bilinçsizce yapılan aşırı egzersiz sağlık için hareketsizlik kadar zararlıdır.
08.09.2010
Temel Sağlık Hizmetleri GM