Dünya KOAH Günü

Dünya Sağlık Örgütünün katılımıyla oluşturulan “Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığına(KOAH) Karşı Küresel Girişim Grubu”(Global Initative for Chronic Obstructive Lung Disease-GOLD) tarafından her yıl Kasım ayının üçüncü Çarşamba günü 72 ülkede organize edilen “Dünya KOAH Günü” etkinlikleri bu yıl 18 Kasım 2009 tarihinde gerçekleştirilecektir.


Dünya KOAH Günü’nde amaç, kamuoyu ve sağlık görevlileri arasında KOAH bilincini arttırmak, KOAH riski altında bulunan kişilerin bir sağlık kuruluşuna başvurarak spirometrik test (solunum fonksiyon testi) yaptırmalarını teşvik etmek, yöneticileri ve yetkilileri bu önemli halk sağlığı sorunu konusunda bilgilendirmek ve harekete geçmelerini sağlamaktır.

Kronik Obstüktif Akciğer Hastalığı(KOAH), ilerleyici ve tam olarak geri dönüşümlü olmayan, uzun süredir bronşlarda tıkanmaya neden olan buna karşılık önlenebilir ve tedavi edilebilir bir akciğer hastalığıdır. KOAH’da kronik bronşit ve amfizem bir aradadır.

Hastalık daha çok 45 yaş üstü yetişkinlerde görülmektedir. Dünya Sağlık Örgütüne göre, tüm dünyada KOAH, en önemli dördüncü ölüm nedeni ve her yıl dünyada 2.74 milyon kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Türkiye’de ise 5 milyon civarında KOAH’lı hasta bulunduğu ve her yıl bu hastalıktan 26 bin kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.


KOAH’da temel yakınma nefes darlığıdır. Hastalarda buna ek olarak uzun süredir devam eden öksürük, balgam çıkarma ve hışıltılı solunum (wheezing) bulunabilir. İlerlemiş KOAH’da kilo kaybı, iştahsızlık, anksiyete ve depresyon yakınmaları da sık görülür. KOAH sıklıkla evde ya da hastanede bakım gerektiren alevlenmelerle seyreder. Hastalığın erken dönemlerinde hastaların çoğunda hiçbir yakınma bulunmaz.


Bazı durumlarda KOAH olma riski fazladır. KOAH oluşumuna etki eden faktörler:


1-Partiküllere Maruziyet
a-Aktif ve Çevresel Tütün Dumanı: KOAH için en önemli risk faktörü Pipo, puro ve sigara gibi tütün mamullerinin içimidir. Sigaraya pasif maruziyet de solunumsal belirtilere ve KOAH gelişimine katkıda bulunur.

b-Mesleki Toz ve Kimyasallar: Genellikle toz veya dumana maruziyetin bulunduğu birçok iş kolunun (kömür tozu, silika, kadmiyum, hayvan yemi ve toz, duman veya eriticilere maruziyetin bulunduğu diğer meslekler) KOAH gelişimi ile ilişkilendirilmiştir.

c-İç ve Dış Ortam Hava Kirliliği: Mikroorganizmalar ve alerjenler, yanma sonucu oluşanlar maddeler, formaldehit ve uçucu organik bileşikler, asbest, sigara dumanı, radon vb. maddelerin hem işyerleri ve ev gibi kapalı ortam ve hem de dış ortamda bulunması KOAH riskini arttırır.


2-Genler: Tüm KOAH’lı hastaların sadece küçük bir kısmını ((%1-3) açıklayabilir.

3-Enfeksiyonlar: Akut bakteriyel veya viral enfeksiyonlar KOAH’lı hastalarda hava akımı kısıtlamasında geçici azalmalara neden olabilir.

4-Sosyoekonomik Durum: Düşük sosyoekonomik gruplarda akciğer fonksiyonlarının düşük olmaya eğilimi ve KOAH için bir risk faktörü olduğu bildirilmiştir.

5-Egzersiz ve Beslenme: Egzersiz ve sağlıklı beslenme, KOAH hastalığını kontrol altında tutmak konusunda alınabilecek en hayati önemlerdir.

KOAH tanısı risk faktörlerine maruziyet öyküsü olan kişilerde ve öksürük, balgam, eforla nefes darlığı olan hastalarda spirometrik testiyle doğrulanmaktadır. Spirometrik test, insanın solukla çıkarabildiği hava miktarını ve bunun için harcanan zamanı ölçen basit bir testtir.

KOAH tedavisi yakınmalar için bronkodilatörlerin kullanımını, solunumsal rehabilitasyon programları, oksijen tedavisi ve sınırlı sayıdaki vakada uygulanan cerrahi girişimleri içermektedir.

KOAH ERKEN DÖNEMDE TEŞHİS EDİLEBİLİRSE, HEM HASTALIK DURDURULABİLİR, HEM DE ÖLÜMLER AZALTILABİLİR.


Sigara içiminin bırakılması, KOAH gelişme riskini azaltan ve hastalığın ilerlemesini durduran tek ve en etkili girişimdir