Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü

Avrupa ülkelerinde 18 Kasım 2008 de ilk kez “Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü” düzenlenmektedir. Bu aktivite içinde Avrupa’da gönüllü Sivil Toplum Örgütleri, Sağlık Otoriteleri, Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık çalışanları yer alıyor. Hedef herkes için gereksiz antibiyotik kullanımının engellenmesidir.

2008 yılında ilki gerçekleştirilen her yıl tekrarlanması planlanan bu aktiviteyle doğru antibiyotik kullanımı, doğru olmayan antibiyotik kullanımının riskleri ve bu konularda bilinçlendirme ana temalar olarak ele alınmaktadır. antibiotic.ecdc.europa.eu


“Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü” 18 Kasım 2008’de Strasburg’da Avrupa Parlamentosunda bilimsel bir konferans ile başlamıştır. Bu toplantıda Avrupa'da antimikrobiyal direncin araştırıldığı en büyük çalışmalardan birisi olan Avrupa Antimikrobiyal Direnç (European Antimicrobial Resistance Surveillance System - EARSS) verileri açıklanarak, doğru olmayan antibiyotik kullanımının sonuçlarının tüm dünyada önemli halk sağlığı konularından birisi olduğuna değinilmiştir.

Ülkemiz'de Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği öncülüğünde bu aktiviteye katılınmış, konuyla ilgili olarak Sağlık Bakanlığı ile birlikte hareket ederek bu konuya Sağlık çalışanları ve halkımızın dikkati çekilmiştir.

ANTİBİYOTİKLERİN DOĞRU KULLANIMI
Antibiyotikler bakterilerin neden oldukları enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Yanlış ve gereksiz kullanımları sonucunda antimikrobiyal direnç ortaya çıkmaktadır.

Antimikrobiyal direnç tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dirençli bir bakteri enfeksiyonu ortaya çıktığında bir yandan bu enfeksiyonun tedavisinde güçlüklerle karşılaşırken, öte yandan dirençli bakterilerin başka hastalara bulaşması ve sorunun büyüyerek devam etmesi kaçınılmaz olarak görülmektedir. Bir antibiyotiğe direnç geliştiğinde ise tedavi edilemeyen enfeksiyon, uzamış hastalık, komplikasyonların görülme sıklığında artma, daha fazla doktora başvuru, daha pahalı ilaçların kullanımı, bakteriyel enfeksiyonlardan daha fazla ölüm önemli istenmeyen sonuçlar olarak görülmektedir.

Antibiyotikler sadece bakterilere karşı etkili ilaçlar olup, viruslara karşı etkili değildirler. Bu nedenle viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımı enfeksiyonu tedavi etmediği gibi, viral enfeksiyonun diğer kişilere bulaşmasını önleyememekte ve kişinin kendisini daha iyi hissetmesini de sağlamamaktadır. Tüm bunların yanı sıra viral enfeksiyonlarda gereksiz antibiyotik kullanımı sonucunda antibiyotik yan etkileriyle karşılaşma ve direnç gelişimi önemli istenmeyen sonuçlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Doğru antibiyotik kullanımı nedir?
Antibiyotiklerin yeterli süre kullanılması; Hekim tarafından o enfeksiyonun tedavisi için önerilen dozun tamamı kullanılmalıdır. Kişi kendini daha iyi hissettiği için antibiyotik kullanımını sonlandırmamalıdır.Önerilenden daha kısa süreli antibiyotik kullanımı dirençli bakterilerin çoğalmaya devam etmesine neden olacaktır. Bu da enfeksiyonun devamı anlamına gelmektedir.

Antibiyotiklerin doğru dozda kullanılması; Etkinlik için tüm dozların kullanımı gereklidir. Doz atlanımı yapılmamalıdır.

Antibiyotikler ecza dolabında biriktirilmemelidir; Hekim tarafından reçetelenen antibiyotik o enfeksiyonun tedavisi için yeterli dozda verilmiştir. Bu nedenle eksik kullanım ve kalan antibiyotiğin bir başka sefere kullanımı söz konusu olmamalıdır. Bir sonraki enfeksiyonda yeniden hekime başvuru ve gerekiyorsa yeniden antibiyotik reçetesiyle antibiyotik kullanılmalıdır. Eksik bırakılan tedavi, devam eden enfeksiyon anlamına gelmektedir.

Antibiyotikler başka hastaların tavsiyesiyle kullanılmamalıdır. Başka bir hasta için reçetelendirilmiş olan antibiyotik, o hastanın tavsiyesiyle kullanılmamalıdır. O hastadaki enfeksiyon için uygun olan antibiyotiğin bir başka hasta ve bir başka enfeksiyon için uygun olmayabilir.

Antibiyotik kullanan hastalar gerektiğinde sağlık personeline ek bilgi için başvurulmalıdır. Doğru doz, yan etkiler vs.

Doğru antibiyotik kullanımı neden önemlidir?
Antibiyotiklerin doğru olmayan kullanımının en önemli sonucu antibiyotiğe dirençli bakteri enfeksiyonlarının ortaya çıkmasıdır. Antibiyotiklerin 1940’lı yıllarda kullanıma girmesinin ardından günümüzde bir çok antibiyotiğin kullanılamaz ya da etkisiz hale gelmesinin nedeni yanlış kullanımlar ve bunun sonucunda ortaya çıkan antimikrobiyal dirençtir.

Günümüzde bu probleme ciddi yaklaşımlar olmadığı takdirde hepimiz için antibiyotiklerin keşfinden önceki döneme geri dönüş ve basit bakteriyel enfeksiyonların bile ölümle sonuçlanması kaçınılmaz olarak karşımıza çıkacaktır.